آبزی پروری یکی از مهمترین اجزاء شیلات اندونزی که منجربه امنیت غذایی ملی،تولید کار و درآمد ارز خارجی می باشد که جلوگیری از فشار بر منابع دریایی طبیعی اندونزی را می توان یکی دیگر از مزایایی آبزی پروری آن کشور یاد کرد . مجمع الجزایر اندونزی حدود13000جزیره ،54716 کیلومتر خط ساحلی داشته و منطقه بلقوه برآورد شده برای آبزی پروری 392317 هکتار می باشد .
کشور اندونزی با جذب مشارکت 26درصد در سرمایه گذاری در آبزی پروری آبهای داخلی توانسته تولید آبزی پروری خودرا از 384600 تن در سال 1993 به 1531371 تن در سال 2002 افزایش دهد . که از آن بعنوان یک نگرش نوین در نوآوری های تکنولوژی ،توسعه آبزی پروری و دردسترس بودن کیفیت مناسب ماهی یاد می کنند .
در زمان جنگ جهانی دوم همزمان با اشغال اندونزی توسط هلند احداث استخر در حیاط پشـتی برای هر خانوار در غرب جاوا فرهنگ سازی شد در اواسط قرن نوزدهم و متعاقباً در اوایل قرن بیستم به دیگر بخشهای جاوا ، سوماترا و جزایر سولاوسی فراگیر شد با این حال در اواخر سال 1970 میلادی شاهد افزایش قابل توجهی در تولید آبزیان آب شیرین گردید که نتیجه آشنا شدن مردم با فن آوری جدید کشاورزی و استفاده بهینه از تکثیر ماهی نشاءت می گیرد که رایج ترین آنها ماهیان کپور معمولی carpinus carpio، نیل تیلاپیا oreochromis niloticus و گورامی غول پیکر goramy osphronemus .در این بین کپور معمولی در تولید نیمی از گونه های آب شیرین به خود اختصاص داده که بعنوان گونه غالب شناخته شد. اهمیت کپور معمولی بدنبال توسعه فرهنگ پرورش در قفس بیشتر گردید. فرهنگ پرورش ماهی در استخر آب لب شور در جزیره جاوا بعنوان یک سنت باستانی در اندونزی برای امرار معاش در بیش از 400 سال انجام میگرفت. مردم جاوا گونه های سنتی همانند chanos chanos وmugil را پرورش می دهند .میگوی پنائیده از لحاظ ارزش اقتصادی رتبه نخست با بیش از 80درصد تولید شیلات اندونزی را به خود اختصاص می دهد شیوع بیماری و یروسی لکه سفید که منجر به مرگ دسته جمعی میگو ها در استخر ها شد در بین سالهای 1997تا2001 حدود 90 هزار تن رکود را باعث شد. در سال 2003 برای جبران خسارت سالهای گذشته دو نوع میگوی vannamie penaeus وstylirostris penaeus پرورش داده شدند که مقاومت بیشتری نسبت به میگوی ببری داشتند.
گونه های اصلی کشت شده در اندونزی که از ارزش تولید برخودار بودند و با بیش از 75درصد از انواع کشت را به خود اختصاص دادند عبارتند از : mariculture(انواع ماهی دریاهای گرمسیر)، مروارید ، میگوی ببری ، milk fish، میگوی موزی و در آبهای شیرین : کپور معمولی ، گربه ماهی ، تیلاپیا .
برای حمایت از مولدین میگو و ماهی دولت موسساتی را برای پرورش brood stock تاسیس کرد .در دوره بین سالهای 1999-2003تولید آبزیان در اندونزی افزایش قابل ملاحظه ای پیدا کردند و از تولید 989882 تن در سال 1999به 5592281در سال 2003 رسید و با رشد افزایشی 5/8درصدی در سال 2005 افزایش یافت که آنرا می توان نتیجه خلاقیت و نوآوری در پرورش و توسعه آبزی پروری در منطقه با بهرگیری از مولدین و تخمهای با کیفیت برشمرد
نمودار گزارش تولید آبزی پروری در اندونزی (1995-2007)
نمودار گزارش آمار ماهیگیری اندونزی(1976-2006)
منبع : (آمار شیلات فائو- آبزی پروری )
مطالعه ای درباره پرورشMOINA MACROCOPA STRAUS,WATER FLEAS در محیط کشت پرورش مصنوعی
گزارشاتی که در مورد پرورش water fleas آمده حاکی بر آن است که water fleas فقط غذای مطلوب برای بجه ماهی آب شیرین نیست،بلکه مواد مناسب برای آزمایشهای زیستی گوناگون نیز می باشد.
مواد آلی طبیعی استفاده شده به عنوان کود در اکثر روشهای پرورش به شرح زیر می باشد:
میکس خاک باغی و کود اسبی (1)Benta
میکس خاک باغی و آرد تخم پنبه (2)Chipman
خمیر(3)Bond
آرد دانه سویا،چربی شیرو کود گوسفند (4) Embody و Sadler
سبوس گندم(5)Shluchter
برگ کاهو(6)Hyman
عصاره شبدر(7)Matudaira
یونجه خشک خیسانده شده(8)Sato وImai
از تجزیه مواد آلی در محیط کشت پرورشی،باکتریها رشد یافته و به عنوان غذای اصلی water fleas مصرف می شوند.(1)Benta
بعد از شناختن ارزش غذایی جلبک تک سلولی برای دافنی ماگانا، به پرورش دافنی در جلبک های تک سلولی Coccomyxa Simplex وChlorella Pyrenoidosa مبادرت ورزیدند.(9)Benta ،(10)Hasler و(11)Pratt
Scenedesmus رادر پرورش موینا ماکروکوپا و دافنی پولیکساستفاده کردند.(10)Terao و(7)Matudaira
آخرین فراورده تجزیه مواد آلی در کوددهی محیط کشت پرورشی،آمونیاک ،دی اکسید کربن ودیگر مواد غیر آلی باعث ترویج و رشد جلبک تک سلولی محیط کشت وبه همراه آن باعث رشد water fleas می شود.
به راستی(7)Matudaira شرح داده که تأثیر غنی سازی مواد آلی بوسیله عصاره شبدر بسیار سودمند در رشد Scenedesmus بوده و بلطبع در تکثیرwater fleas نیز مؤثر می باشد.
اخیراً Sato وImai (8) ارزش غذایی فلاژلاتا ساده بی رنگ را برای water fleas شناختند.
آنها ثابت کردند در رشد موینا ماکروکوپا تغذیه بوسیله فلاژلاتا خیلی مؤثرتر نسبت به تغذیه با باکتریها یا Scenedesmus می باشد.بعدها Hatanaka وImai (13)در مطالعات دیگرشان در مورد شرایط پرورش فلاژلاتا بی رنگ ساده دریائی گونه موناس شرح دادند که میتواند در Miquels آب دریا پرورش داده شود و بوسیله گلوکز در جایی که یونجه خیس خورده باشد غنی سازی شود.درمطالعات علمی فرمول رشد water fleas در محیط کشت حاوی ترکیب مواد شیمیایی معین کشف شده که بوسیله آن آنالیز کیفی تولید water fleas انجام پذیر است.
آزمایش،گلوکز بوسیله کود آلی برای ترکیب با نمکهای غیرآلی محیط کشت اضافه می شود و موینا در محیط کشت که حاوی فلاژلاتا و باکتری رشد یافته وجود دارد بعمل می آید.
تبدیل مواد آلی در سیستم پرورش در زیر بصورت نمودار نشان داده شده است:
مواد شیمیایی غنی ساز باکتریها فلاژلاتا water fleas
مواد و روشها
موینا ماکروکوپا و water fleas سیکل غیرجنسی آنها در آزمایش مد نظر می باشد. اول از همه جوانهای را که 24 ساعت از تخم گشایی آنها گذشته با 200 سی سی از محیط کشت ضدعغونی در 5 زمان برای دقایقی میشویند، به منظور رفع میکروارگانیسم های احتمالی بر روی سطح موجود این عمل انجام می گیرد.
فلاژلاتا بی رنگ ساده را از استخر پرورشی نرسری کپور که حاوی water fleas جدا می کنند و در محلول بریستولس غنی شده با ppm 200 گلوکز پرورش داده می شوند.
فلاژلاتا بی رنگ ساده دارای طولی بین14-6 میکرون و عرض 10-4 میکرون می باشند.آنها دارای دو تاژک نابرابر می باشند.شناخت معینی نسبت به اسم آنها نداریم اما بررسی هایی در مورد نوع موناس انجام شده است.تحقیقاتی که در مورد فلاژلاتا شده نشان می دهد که لکه پویا وخنثی قرمز رنگ از این موجود قادر است ارگانیسم های فراوانی را هضم کند
برای شمردن فلاژلاتا بوسیله فیکس کردن از محلول 9 قسمت فنل اشباع شده،1قسمت فرمالین و 10 قسمت آب مقطر استفاده می شود.برای فیکس کردن 10 سی سی محیط کشت چند قطره از مواد فیکس کننده استفاده می شود.برای فیکس کردن باکتریها ،10-5 % از محلول لوگول-ایوسین استفاده می شود.(Imai وHatanaka )
غلظت میکروارگانیسم ها بوسیله توماس هیوسی تومیتر در زیر میکروسکوپ اندازه گیری می شود.برای آزمایش پرورش فلاژلاتا از فلکس ارلن مایری با گنجایش 500سی سی که فقط 400سی سی آن را از محیط کشت پرورشی می گنجانیم.
از ظرف شیشه ای مربعی شکل به ابعاد7/24 X 11 سانتی متر محتوی 1000 سی سی محیط کشت پرورشی،برای پرورش water fleas استفاده می شود.برای شمارش تعداد جوانهای تولید شده توسط هر تک مولدwater fleas از شیشه شیر کوچک با گنجایش 180 سی سی که حاوی 100 سی سی محیط کشت پرورشی است بهره می گیرند.
آزمایشها
1-پرورش فلاژلاتا و موینا در ترکیب محلول پرورشی
این مسلم است که در مقدمات آزمایشها با تغییرات اندکی در محلول بریستولس برای محیط کشت پرورشی فلاژلاتا رضایت بخش بوده است.این ترکیب در ذیل آمده است:
(بعد از تهیه ترکیب،ph محلول را بوسیله NaHco3¬به2/7 تعدیل می کنیم)
درست ترین کار برای یافتن مناسب ترین غلظت نمکها برای رشد فلاژلاتا،ساختن غلظتهای گوناگون از محلول ریستولس می باشد و آنها را باppm 50 =Kno¬3 وppm 6 =Na3Hpo4.12H2o وppm 100 =گلوکز(P:N:C=1:13:77 ) غنی کرده وبا چند قطره از مایه پرورش فلاژلاتا تلقیح می دهیم.
حداکثر فراوانی رشد فلاژلاتا در غلظتهای مختلف در جدول شماره1 نمایش داده شده است.
رشد فلاژلاتا بی رنگ ساده در غلظتهای گوناگون محیط کشت غنی شده محلول بریستولس
جدول 1
بنابراین آب مقطر تعیین کننده بهترین حالت برای رشد فلاژلاتا و بالاترین چگالی بدست آمده در محلول رقیق شده 10 زمانه می باشد. رشد باکتری و فلاژلاتا در چگالی10:1 در شکل نیز نمایش داده شده است. رشد سریع باکتریها وسپس بدنبال آن رشد فلاژلاتا رخ می دهد. فلاژلاتا بالاترین چگالی را در 5 روز اول پرورش دارد و بعد از آن کاهش سریعی خواهد داشت.
(شکل 1 رشد فلاژلاتا بی رنگ ساده در 10 زمان رقت محیط کشت محلول بریستولس غنی شده)
میزان ppm 442/0 از فسفر در 4 روز اول پرورش مصرف می شود.سپس از روز 5 به بعد شروع به بازیافتن می کند بطوریکه در روز هفتم ppm 78/0 فسفر خواهیم داشت.بالاترین مصرف فسفر و گلوکز که مناسب ترین استP:N 1:90 می باشد.میزان PH را در طول آزمایش بین 2/7-8/6 نگه می داریم. در آزمایشات پیرو،ثابت شده که غلظتهای مشابه از محلول بریستولس در پرورش فلاژلاتا برای پرورش موینا ماکروکوپا وwater fleas مناسب است.100 سی سی از محیط کشت پرورشی با غلظتهای گوناگون غنی می کنیم با:ppm 50 =Kno3 ،ppm 6 =Na2Hpo4.12H2o وppm 5=گلوکز در یک بطری شیر،سپس چند قطرهاز مایه پرورشی فلاژلاتا تلقیح داده شده و 24 ساعت بعد یک موینا جوان در هر بطری قرار می دهیم و بعد از آن افراد جوان تولید شده در هر بطری را می شماریم.نتیجه خلاصه بدست آمده در جدول شماره 2 نمایش داده شده است.
جدول2 .تولید موینا جوان در غلظتهای مختلف در محیط کشت محلول بریستولس غنی شده:
جدول نشان می دهد بالاترین فروانی تولید موینا در محیط کشت های بین غلظت 1 تا10 بریستولس است. محلول رقیق بیش از حد عامل آشفتگی در رشد شده و میزان موینا کمتری در این غلظت تولید شده است. از این آزمایشات نتیجه می گیریم که محیط کشت پرورشی شامل 1 قسمت محیط کشت محلول بریستولس و 9 قسمت آب مقطر برای فلاژلاتا و موینا مناسب می باشد.
غلظتKno3 و Na2Hpo4.12H2oدر سراسر آزمایشات به ترتیبppm 50 وppm 6 می باشد.ترکیب نمایش داده شده در جدول 3 نشان می دهد که ppm 100 گلوکز به چه مقدار فسفات و نیترات در محلول نیاز است.
جدول 3.ترکیب پایه محلول پرورشی موینا ماکروکوپا
2-رشد فلاژلاتا و موینا در محیط کشت مکررا غنی شده با گلوکز
در آزمایشات بالا نشان داده شد سیکل رشد فلاژلاتا در غنی سازی فقط با گلوکز بسیار کوتاه بوده،در نتیجه برای بدست آوردن بهترین چگالی از پرورش موینا لازم است چگالی فلاژلاتا در یک سطح معین نگه داشته شود که برای این کار گلوکز را مکررا با فاصله زمانی معین به محیط می افزائیم.در آزمایشات پیرو ، روش رشد فلاژلاتا در محیط کشت پرورشی مکررا غنی شده با گلوکز مطالعه شده است.
گروه اول پرورشI :محیط باppm 50 گلوکز به فواصل زمانی 3 روزه غنی شده است.
گروه دوم پرورشII :اولین و چهارمین روز باppm 5/2 ،هفتمین روز باppm 5 ،در دهمین روز با ppm 10 ودر سیزدهمین روز باppm 20 غنی شده است
نتیجه در شکل 2 نشان داده شده است.
شکل2.رشد فلاژلاتا بی رنگ ساده در محیط کشت پایه غنی شده به تکرار بوسیله گلوکز
در گروه I ، جمعیت فلاژلاتا نشان می داد که در حداکثرسطح منحنی یعنی در کمی بالاتر از200000 در سی سی قرار دارد، چنانچه در گروه II در اولین دو غنی سازی نتیجه به 100000 در سی سی رسید و با افزایش میزان غنی سازی به سمت حداکثر چگالی شروع به افزایش کرده و به بالای 5000000 در سی سی رسید.در طول آزمایش ph در محدوده2/7-7 و فسفر هرگز از ppm 26/0 کمتر نمی شود.
رشد جمعیت موینا با کوددهی مکرر محیط کشت پرورشی در سری آزمایشات ذیل مطالعه می شود.
سریA :شامل جعبه ای که مقدار مساوی از گلوکز در فواصل زمانی 3 روزه به آن اضافه شده ومقدار گلوکز آن به شرح ذیل می باشد:
A-I ppm 10
A-II ppm 5
A-III ppm 5/2
A-IV ppm 0 در زمان مشخص
سه موینا جوان را با فلاژلاتا تلقیح داده و در محیط کشت پرورشی به مدت 24 ساعت نگه می داریم.در شکل شماره 3 نتیجه آزمایشات نشان داده شده است.تقریبا در موینا پرورشی A-I شدی رخ نمی دهد در این کشت ppm 10 گلوکز در فواصل زمانی 3 روزه اضافه شده است در این آزمایش نشان می دهد که کوددهی بیش از حد بوده و محیط کشت تبدیل به یک محیط نامطلوب برای موینا شده است.
در پرورش A-I وA-III که در آنها به ترتیب ppm 5 وppm 5/2 در زمان مشخص گلوکز اضافه شده است موینا خوب رشد کرده و شامل حداکثر چگالی در 1570 و1500 در 1000 سی سی در دوازدهمین و سیزدهمین به ترتیب روز پرورشی بوده است.
کنترل پرورش A-IV نشان می دهد که در بالاترین چگالی فقط 140 موینا تولید شده است.ملاحظه شده در پرورش هایA-II وA-III منحنی جمعیت فلاژلاتا،حداکثر سطح منحنی به تدریج کاهش می یابد در حالی که غنی سازی بصورت مکرر ادامه دارد.در این باره این حقیقت اظهار می شود که با افزایش کم کم غنی سازی،پرورش ارتقاء می یابد.
روش غنی سازی در آزمایشات بعدی آزموده شده می باشد.(B )
مقدار گلوکز در هر غنی سازی ونتیجه پرورش در شکل 4 نمایش داده شده است.
در پرورش B-I چگالی موینا 1800 در 1000 سی سی است که نشانی از بهبود جزئی نسبت به گروه A داشته است.در حالیکه پرورشB-II ،فلاژلاتا در بالاترین سطح چگالی قرار گرفته و چگالی موینا در کمی بالاتر از3000 در 1000 سی سی بدست آمده است.تا کنون بالاترین چگالی فراهم آمده محیط کشت پرورشیغنی شده با گلوکز است. در کنترلB-III حداکثر چگالی 70 بوده است.در این سری از آزمایشات در مقایسه با تأثیر گلوکز در غنی سازی تولید موینا این می تواند ارزشمند باشد .این تأثیر می تواند دلالت بر این داشته باشد که تعداد موینا تولید شده در هر 1 میلی گرم کربن آلی غنی سازچقدر می باشد.و این را می توان با فرمول زیر محاسبه کرد
Y=(M-N)/C
Y =تعداد موینا تولید شده در 1 میلی گرم کربن آلی غنی ساز
M =ماکریمم تعداد موینا از پرورش فراهم آمده
N =تعداد موینا در پرورش کنترل شده
C =مقدار کربن آلی غنی ساز که بالاترین جمعیت موینا را ایجاد کرده است
مقدار Y بدست آمده از هر کدام از پرورش ها درجدول4 نمایش داده شده است.
جدول4 . تأثیر گلوکز در غنی سازی تولید موینا در پرورشهای گوناگون
بالاترین مقدار Y در پرورش A-III بوده که در فواصل3 روزه با ppm 5/2 گلوکزغنی شده است وقتی میزان گلوکز غنی ساز را دو برابر کردند میزان Y به نصف تقلیل یافته است. با افزایش مکرر غنی سازی در پرورش B-I اندکی باعث ارتقاء پرورش شده است.بالاترین جمعیت 3000 در 1000 سی سی در پرورش B-II بوده که پایین ترین Y را در این پرورش داریم.در استفاده گلوکز در چهار زمانه و هشت زمانه دو برابرهحداکثر چگالی بدست آمده است.
شکل 3 .رشد موینا در محیط کشت پرورشی پایه غنی شده به تکرار با گلوکز.سریA
